Als een dader een handpalmspoor heeft achtergelaten op de plaats van het delict, kan dat worden gebruikt om hem op te sporen en te vervolgen. Tot 2010 was het gebruikelijk dat de politie, als een verdachte werd aangehouden, standaard behalve foto’s ook vingerafdrukken én handpalmafdrukken afnam.[i] Die gingen naar HAVANK, de databank van de politie. Door nieuwe wetgeving uit 2010 is de politie daarin terughoudend geworden. Die nieuwe wetgeving eist namelijk dat er een ‘onderzoeksbelang’ is: in elke zaak moet weer worden bekeken of dat belang er is en of er dus handpalmafdrukken mogen worden afgenomen bij een verdachte. Als gevolg hiervan is het aantal handpalmen in HAVANK kleiner geworden, waardoor de rol die handpalmanalyse speelt in de opsporing ook is afgenomen.
NSCR en VU onderzoeken nu in opdracht van het WODC of het toepassen van handpalmanalyse binnen strafprocedures meerwaarde heeft boven vingersporen en DNA, en ‘nieuwere’ methoden zoals irisscans en gelaatsherkenning. Ook zullen de onderzoekers aandacht besteden aan privacyaspecten en wordt een vergelijking gemaakt met een aantal andere Europese landen waar handpalmonderzoek vaak voorkomt.
Uniek?
Vingerafdrukken zouden tot op grote hoogte uniek en persoonsgebonden zijn, en hetzelfde zou gelden voor handpalmen, voetzolen en tenen. In Nederland zijn vingerafdrukdeskundigen (dactyloscopen) werkzaam bij de politie-eenheden. Deze deskundigen kunnen met geavanceerde methoden vinger- en handpalmsporen zichtbaar maken. HAVANK beheert ongeveer tien miljoen vingerafdrukken, het aantal handpalmafdrukken is veel kleiner.
Bruikbaarheid van sporen
Vingersporen en handpalmsporen zijn niet altijd beschikbaar of bruikbaar. Daders dragen soms handschoenen om te voorkomen dat zij sporen achterlaten. De kwaliteit van vingerafdrukken en handpalmen is bovendien soms niet voldoende voor een analyse.
Vingersporen en handpalmsporen zijn echter niet overdraagbaar, en dat vormt een belangrijk voordeel ten opzichte van DNA, dat wel overdraagbaar is. Soms leggen inbrekers peuken van anderen neer in het huis waar zij inbreken, om de politie bij DNA-onderzoek op een dwaalspoor te brengen. Met vinger- of handpalmsporen gaat zoiets een stuk minder makkelijk.
Handpalmsporen kunnen iets zeggen over wat een persoon, mogelijk de dader, aan het doen was. Leunde hij tegen een muur? Schreef hij een brief of las hij alleen maar die brief? Keek hij door een ruit naar binnen waardoor de zijkanten van zijn handpalm zichtbaar werden? Over dit soort activiteiten verschaffen handpalmsporen informatie en dat kan van belang zijn voor de opsporing.
[i] Handpalmsporen zijn de afdrukken van handpalmen die men vindt op een plaats delict; handpalmafdrukken zijn de referentieafdrukken die men afneemt bij een verdachte.
Credits beeld: Shutterstock
- Kennisdag Kwetsbare procesdeelnemers: de risico’s van valse verklaringen - september 15, 2017
- Waarom vinden burgers dat rechters te licht straffen? - mei 18, 2017
- Conferentie Empirical Legal Studies: heden en horizon - december 17, 2016
- NSCR en VU doen onderzoek naar het gebruik van handpalmafdrukken - november 15, 2016
- Slachtoffers voelen zich te weinig beschermd in rechtbank - juli 5, 2016
- Stimuleringsactie Empirical Legal Studies komt op stoom - mei 18, 2016
- DNA-onderzoek minder hard dan altijd werd gedacht - mei 10, 2016
- Privacy van slachtoffers niet altijd beschermd - maart 10, 2016
- De zichtbaarheid van het slachtoffer - februari 8, 2016
- Empirical Legal Studies (ELS) bij het NSCR - januari 18, 2016
2017 |
Toezicht op strafvorderlijk overheidsoptreden Technical Report WODC 2017. |
Is de strafbeschikking een geschikte afdoening? Journal Article Nederlands Juristenblad, (13), pp. 867, 2017. |
Is het totaal meer dan de som der delen? Toezichtsvormen op strafvorderlijk overheidsoptreden Journal Article Nederlands Juristenblad, (43), pp. 3132-3137, 2017. |
Sjostakovitsj en het belang van onafhankelijk onderzoek. Journal Article pp. 232-238, 2017, ISSN: 978-94-6236-761-6. |
De toepassing van handpalmafdrukken voor de opsporing en vervolging Technical Report WODC 2017. |
Licht Verstandelijk Beperkte jongeren in de strafprocedure: knelpunten en risico’s Technical Report A-LAB & NSCR 2017. |
Het proces-verbaal van verdachtenverhoor. Journal Article pp. 619-634, 2017, ISSN: 978‐94‐6290‐359‐3. |
Fraude en onzorgvuldigheden met het proces-verbaal: Journal Article pp. 213-222, 2017. |
Waarom wil de burger toch steeds dat rechters zwaarder straffen? De invloed van opleiding en informatie. Journal Article Tijdschrift voor de Rechterlijke Macht, (5), pp. 180-183, 2017. |
2016 |
Rechters en officieren van justitie willen maatwerk leveren met de voorwaardelijke straf Journal Article Proces, 95 (2), pp. 101-112, 2016. |
Differential reporting of mixed DNA profiles and its impact on jurists’ evaluation of evidence. An international analysis Journal Article Forensic Science International: Genetics, 23 (6), pp. 71-82, 2016. |
Rechters en officieren van justitie willen maatwerk leveren met de voorwaardelijke straf Journal Article Proces: Tijdschrift voor strafrechtspleging, -99 (2), pp. 101-112, 2016. |
Ontzetting uit beroep of ambt. Herleving van een weinig gebruikte straf? Journal Article Justitiële Verkenningen, 1 (x), pp. 77-89, 2016. |
DNA-onderzoek minder hard dan altijd werd gedacht Journal Article 2016. |
Normen, rechtvaardigingen en fraude bij topbeloningen. Journal Article pp. 259-276, 2016. |
De rechter en de privacy van het slachtoffer: ervaringen van slachtoffers met de strafzitting. Journal Article Trema, 39 (6), pp. 195-203, 2016. |
Het belang van empirisch onderzoek voor de rechtspraktijk: een analyse van toepassing van rechtssociologische en rechtspsychologische bevindingen. Journal Article Justitiële Verkenningen, (6), pp. 60-78, 2016. |
Toepassing van rechtssociologisch en rechtspsychologisch onderzoek in de rechtspraktijk Journal Article Justitiële Verkenningen, 42 , pp. 60-78, 2016. |
Hoe hard is DNA bewijs? Internationaal-vergelijkend onderzoek naar de interpretatie van DNA-profielen. Journal Article Nederlands Juristenblad, 18 , pp. 1261-1266, 2016. |
Het zichtbare slachtoffer: privacy van slachtoffers binnen het strafproces. Book Boom Criminologie, 2016. |
DNA-bewijs is niet altijd even hard. Journal Article 2016. |
